Tema 8: As rochas e os minerais

Se queremos observar unha explotación mineira a ceo aberto e  moi antiga e preto de Galicia, podémonos desprazar ata As Médulas. Antigamente este territorio tamén formaba parte do reino de Gallaecia (Galicia).  A mina data da época de cando os  romanos estaban aquí, está situada  na zona do Bierzo, no norte da provincia de León

Como vedes a súa explotación fixo que a paisaxe se vise alterada, mudou a orografía (obsérvanse desmontes) e non por causas naturais senon pola actuación humana ao extraer da codia terrestre os recursos naturais, neste caso ouro. Actualmente, esta paraxe forma parte do patrimonio cultural do Bierzo (León).

1-ROCHAS E MINERAIS

Antes de nada temos que recordar que,cando falemos de xeoloxía, nunca poderemos usar a palabra "pedra", falaremos de:

• rochas: materiais formadas a partires dun proceso xeolóxico. 
• Están  formadas por  minerais (un ou varios), pero tamén poden estar formadas por restos de seres vivos (carbón, petróleo a única rocha que é líquida). 
• As rochas forman a codia e o manto da xeosfera.
•  Podemos diferencialas pola variedade de minerais que as compoñen, polo tamaño dos minerais, o grado de dureza,...
• minerais: materiais cunha composición determinada que poden ter formas e cores distintas.
• Podemos diferencialos pola cor, brillo, dureza, densidade, forma, condutividade, propiedades magnéticas,... tamén polo sabor, olor,...

Son materiais naturais, isto quere dicir que non foron fabricados polo ser humano.

Como se clasifican?

• rochas:  polo seu proceso de formación: volcáns, sedimentación, ...
• minerais:  pola súa composición química

PRESENTACIÓNS

• Os minerais
• Estrutura e composición da Terra 
• A Terra: capas, volcáns, terremotos, procesos xeolóxicas

  ACTIVIDADES

Capas da Terra

• Coloca carteis das capas da Terra, das partes dun volcán, provocar unha erupción volcánica, ou tamén poderás ver unha animación sobre a erosión transporte e sedimentación e outra sobre o movemento das capas da codia e zonas de choque das placas
• A terra é un sistema

2- ROCHAS DA SUPERFICIE DA TERRA

Pero as rochas non están sempre igual, cambian continuamente variando a súa posición na codia terrestre. A maioría destes cambios son moi lentos, prodúcense ao longo de millóns de anos. Este proceso recibe o nome de erosión. Os restos son transportados polas augas e sediméntanse no fondo mar formando rochas sedimentarias.

PRESENTACIÓNS

• A terra e as súas capas: atmosfera, hidrosfera, litosfera
• A orixe das rochas:sedimentarias, ígneas, metamórficas
• Tipos de rochas:s edimentarias, magmáticas e metamórficas
• Proceso de formación das rochas
• Galería de fotos das rochas plutónicas, volcánicas, metamórficas e sedimentarias
• Os fósiles(rochas sedimentarias)

ACTIVIDADES

• A xeosfera
• Cambios na codia terrestre
• Unha saída ó campo
• Capas da Terra

• Completa o texto:
• O relevo

3- AS ROCHAS E O INTERIOR DA TERRA

As rochas tamén poden ser formadas polos volcáns. Estas rochas pódense formar no interior ou na superficie da codia, chámanse rochas magmáticas ou volcánicas. 

Unha rocha formada no interior da codia sería o granito, unha formada  ao arrefriarse na superficie sería o basalto.

 Aquí tendes un vídeo onde se ve unha erupción volcánica e ademáis explica como podemos crear enerxía aproveitando o vapor de auga que hai no interior da terra..

ACTIVIDADES

• Terremotos
• Animación: Queres ver como se produce un terremoto e como se desprazan as placas da Terra?
• Volcáns: a través deste vídeo podedes coñecer o volcán máis perigoso do mundo                                      " o Kracatoa", situado no sudeste asiático. 

4- USOS DAS ROCHAS E MINERAIS

Polos usos que lles damos as rochas e minerais, o ser humano desde a antigüidade adicouse a extraelos da superficie terrestre:

• ROCHAS:  industrial (cemento, xeso, arxila,...); como fonte de enerxía (lignito,carbón, petróleo); para a construción de vivendas, monumentos

• MINERAIS:  para obter "materias primas" que empregamos para a industria (ferro), a agricultura (fosfatos), alimentación (minerais necesarios para a vida), producir enerxía (uranio), xoiería (ouro, prata, xemas: diamante, ágatas,...)

ACTIVIDADES

• Rochas e minerais
• Aquí atoparás pistas,se saes ao campo, para recoñecer rochas, minerais, usos,...
• Arrastra rocas e clasifícaas en sedimentarias, volcánicas e metamórficas
• Verás como se desprazan grans e fragmentos de rochas formando sedimentos, coñecerás as rochas sedimentarias e fósiles
• Coñece mellor as rochas e os minerais

EXTRACCIÓN DE ROCHAS E MINERAIS

PRESENTACIÓN

• As minas

CANTEIRAS E MINAS A CEO ABERTO

Na actualidade e ata fai pouco tempo, tamén podiamos visitar unha  mina moderna a ceo aberto en As Pontes de García Rodríguez, na provincia de A Coruña. Esta mina foi durante moitos anos a mina a ceo aberto máis grande de España, extraía lignito para abastecer unha central térmica. Foi inaugurada no ano 1972 e  pechada no ano 2007.

 Se queres saber máis sobre As pontes de García Rodríguez

 Na actualidade, Endesa, que era a empresa que a xestionaba, despois de pechar a mina iniciou un proceso de recuperación dos terreos creando un lago artificial aproveitando a auga do río Eume.

MINAS SUBTERRÁNEAS

Outras forma de extraer os minerais e as rochas cando están no interior da codia é a través de minas subterráneas ou pozos formados por galerías.

Imaxes sacada de:
mina As Pontes de García Rodríguez
mina subterránea